Wat heeft Europa in petto voor consumenten?

Laatst aangepast op 28/02/2023.

De Europese interne markt wordt 30 jaar in 2023. Sinds zijn prille begin in 1993 heeft de interne markt bijgedragen aan een gemakkelijker dagelijks leven voor burgers en bedrijven. En al 50 jaar ijvert de EU voor sterke en beschermde consumenten. Tijdens al die jaren heeft de EU heel wat bereikt voor consumenten zoals het garantierecht van twee jaar, veiligere en kwalitatievere consumentengoederen door bv. schadelijke chemicaliën te bannen, rechten voor passagiers van vliegtuig, trein, boot en bus, het herroepingsrecht bij een aankoop op afstand zoals online en de afschaffing van de roamingkosten voor gebruik van mobiele toestellen in een andere Europees land.

Het Engelstalige magazine ‘The New Consumer Magazine – 50th Anniversary Special edition’ doet belangrijke consumentenwetgeving uit de doeken en brengt interviews met experts en inzichten van consumenten. Het netwerk van Europese Consumentencentra komt er meermaals in voor!

Ook voor de toekomst heeft Europa heel wat in petto. Een kort overzicht.

Nieuwe regels over digitale markten en diensten

Europa schakelt een versnelling hoger om consumenten op het internet te beschermen. De Digital Market Act en de Digital Services Act, treden vanaf 2 mei stapsgewijs in werking en regelen de digitale markten en diensten. De bedoeling is om de onlinewereld toegankelijker te maken voor alle gebruikers, waar hun grondrechten beschermd zijn en waar zij tegen lagere prijzen toegang hebben tot kwalitatieve digitale diensten.

Deze teksten hebben impact op de activiteiten van de grote digitale spelers zoals Google, Apple, Facebook, Amazon en Microsoft en van deelplatforms van video en muziek, grote toeristische boekingssites, appstores, socialenetwerken en marktplaatsen. Het doel is de opkomst van nieuwe spelers te vergemakkelijken en hen verantwoordelijk te maken voor wat ze verdelen.

Deze platformen mogen de toegang tot hun eigen producten en diensten niet meer voortrekken. Ook moeten ze hun algoritmes die consumentengedrag beïnvloeden openbaar maken en moeten ze ook onlineverkopers beter screenen en malafide bedrijven weren.

Modernisatie van de rechten van treinreizigers

Sinds 2009 genieten treinreizigers van rechten in geval van vertraging of annulatie van hun trein in Europa. Nieuwe regels zullen de bescherming van treinreizigers bij vertragingen, annuleringen en gemiste aansluitingen aanzienlijk verbeteren. Ook beantwoordt de nieuwe verordening beter aan de behoeften van mensen met een handicap of beperkte mobiliteit. De nieuwe regels gaan in op 7 juni 2023.

Vordering tot collectief herstel

Vanaf 25 juni 2023 moeten alle EU-lidstaten een mechanisme van representatieve vorderingen opnemen in hun juridisch arsenaal. Deze procedure moet de collectieve belangen van consumenten beschermen. Dankzij deze ‘vordering tot collectief herstel’ kunnen consumenten die zich door een ondernemer benadeeld achten, hun krachten bundelen en dit via een bevoegde instantie. Die kan in hun naam een representatieve vordering instellen. Deze regels voeren ook sterke sanctiebevoegdheden in voor consumentenautoriteiten van de lidstaten.

In België bestaat deze vordering tot collectief herstel voor consumenten al sinds 2014. België moet er nu voor zorgen dat de Belgische regels in overeenstemming zijn met de Europese.

Universele lader voor elektronische toestellen

Alle nieuwe mobiele telefoons, tablets en digitale camera’s die in de EU worden verkocht, moeten vanaf eind 2024 uitgerust zijn met een USB-C-oplaadpoort. Vanaf het voorjaar 2026 geldt deze verplichting ook voor laptops. U kunt dan ook zelf beslissen of u bij een nieuw toestel een nieuwe oplader wilt kopen of niet.

De nieuwe regels gelden ook voor andere nieuwe kleine elektrische toestellen zoals hoofdtelefoons en headsets, draagbare videogameconsoles en draagbare luidsprekers, e-readers, toetsenborden, muizen, draagbare navigatiesystemen en oordopjes die met een kabel kunnen worden opgeladen en bij een vermogen van maximaal 100 watt functioneren, ongeacht door welke fabrikant ze zijn vervaardigd.

Alle apparaten waarop snelladen mogelijk is, zullen voortaan dezelfde laadsnelheid hebben. Gebruikers zullen elk van hun apparaten dus even snel kunnen opladen, voor zover de oplader compatibel is.